به گزارش بازسازی خانه به نقل از مهر به نقل از وزارت راه و شهرسازی علی بیت اللهی در مورد فرونشست های نقاط مختلف كشور، دلایل و اثرات آن اضافه كرد: بر مبنای بعضی از گزارش های فرونشست زمین در بعضی از مناطق اطراف تهران به بیش از ۳۰ سانتی متر رسیده است. پدیده فرونشست باعث از بین رفتن تخلخل در لایه های آبرفتی زمین شده و آنها را نفوذناپذیر و ناتوان به جذب دوباره آب زیرزمینی می كند. در سطح زمین سیلاب ها و روان آب های گسترده رخ داده و دشت ها با از دست دادن توان نگهداری آب زیرزمینی از بین می روند.
وی با اشاره به اینكه فرونشست زمین در ایران سابقه سی و چند ساله دارد، اضافه كرد: نخستین دشتی كه آثار فرونشست زمین در اثر افت سطح آب زیرزمینی در آن گزارش شده است، طبق اعلام سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی كشور، دشت رفسنجان در سال ۱۳۴۶ است كه به ازای هر۱۰ متر افت سطح آب زیرزمینی، حدود۴۲ سانتیمتر فرونشست سطح زمین برای آن گزارش شـده است. در سال های اخیر فرونشست زمین همراه با افت سطح آب های زیرزمینی در اغلب آبخوان های كشور گزارش شده است.
وضعیت بحرانی دشت های رفسنجان، زرند، مشهد و قزوین
رئیس بخش زلزله مركز تحقیقات راه، مسكن وشهرسازی ادامه داد: بر مبنای مجموعه بررسی های صورت پذیرفته توسط این سازمان تا سال ۱۳۸۷ دشت های رفسنجان، زرند، مشهد و قزوین به ترتیب با بیشینه نرخ فرونشست به میزان۳۰، ۲۵، ۲۵ و ۲۴ سانتیمتر بر سال دارای بیشترین نرخ فرونشست در پهنه دشت های مطالعاتی بوده اند.
بیت اللهی اضافه كرد: بر مبنای مطالعات انجام شده در سال ۱۳۸۴ بیشینه نرخ فرونشست زمین در محدوده دشت تهران - شهریار حدود ۱۷ سانتیمتر بر سال بوده كه برداشت های جدید این میزان را در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۰ به ترتیب حدود ۲۴ و ۳۶ سانتیمتر بر سال نشان داده است.
تشكیل كانون های گردوغبار با فرونشست دشت ها
وی ادامه داد: در عین حال، سایر ۳۰۰ دشت دیگر كشور هم یا فاقد منابع آب زیرزمینی شیرین قابل توجه و یا دارای آب های شور و فاقد كیفیت مناسب است. استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی علاوه بر افت شدید سطح سفره های آب زیرزمینی و فرونشست دشت ها بحران دیگری را هم به صورت كانون های گرد و غبار پدید آورده است.
ترك خوردگی ساختمان ها، پل ها و جاده ها، خطوط ریلی و لوله های نفت و گاز
وی ادامه داد: اثراتی همچون مرگ دشت ها و از دست رفتن خاصیت آبخوانی آنها، ترك خوردگی مستمر ساختمان ها، پل ها و كف جاده ها، خمش خطوط ریل راه آهن و لوله های نفت، گاز، آب و فاضلاب و ترك خوردگی و شكاف در سطح زمین و از بین رفتن كشاورزی از دیگر اثرات فرونشست زمین هستند.