در گزارش بازسازی خانه تشریح شد
قیرهای تقلبی چگونه وارد پروژه های راهسازی شد؟
بازسازی خانه: سودهای میلیاردی باعث شده بازار تولید قیرهای تقلبی همچنان گرم باشد و بااینكه ورود این ماده اولیه به پروژه های عمرانی محدود شده اما عرضه به بازار همچنان ادامه دارد.
عقیل قدیم، رئیس بخش قیر و آسفالت مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی در گفت و گو با خبرنگار مهر تخلفاتی كه در عرصه تولید قیر رخ می دهد را تشریح نمود.
وی اظهار داشت: متأسفانه برخی كارخانه های تولیدكننده قیر مبادرت به تولید این كالای باارزش و گران قیمت از مواد اولیه بی ارزش می كنند كه منجر به تولید قیر بی كیفیت می شود.
وی اضافه كرد: پدیده ای در كشور داریم به نام قیر تقلبی؛ طبق بررسی هایی كه در چند سال قبل انجام داده ایم و مرتبا رصد كرده ایم، وقتی قیمت قیر افزایش می یابد، تولید و عرضه قیر تقلبی به بازار توجیه بالایی پیدا می كند و در دوره هایی كه قیر ارزان می شود، توجیه اقتصادی تولید قیر غیر استاندارد و تقلبی هم از بین می رود.
قیر تقلبی را با تركیب كردن قیر استاندارد با نفت كوره، لجن های اسیدی است كه مشتقات پایه پالایشگاهی ندارند، روغن سوخته موتور، مواد پلاستیكی بازیافتی یا برخی مواد معدنی كم ارزش تولید می كنند
رئیس بخش قیر و آسفالت مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی منشأ و ماده اولیه تولید قیر تقلبی را مواد مختلفی عنوان نمود و افزود: یكی از آنها نفت كوره است موارد دیگر، لجن های اسیدی است كه مشتقات پایه پالایشگاهی ندارند؛ روغن سوخته موتور، مواد پلاستیكی بازیافتی یا برخی مواد معدنی كم ارزش كه اینها را ذوب كرده و در قیر مخلوط می كنند.
وی اضافه كرد: مورد دیگر از قیرهای بی كیفیتی كه در كشور وجود دارد، ماده ای است كه تحت عنوان قیر از عراق وارد می شود، اما به هیچ عنوان با كالایی به نام قیر همخوانی ندارد و نمی توان نام قیر بر آن نهاد؛ چون اصلا مواد اولیه آن، موادی نیستند كه برای تولید قیر واقعی مورد استفاده قرار می گیرند. این ماده از عراق وارد می شود در صورتیكه قرار بود سوآپ شود اما وارد صنعت راهسازی كشور شده است.
چگونه مانع ورود قیر تقلبی به پروژه های راهسازی شویم؟
قدیم تصریح كرد: هر چه قدر كنترل های در مبدأ را دقیق تر انجام دهیم، از امكان تولید قیر بی كیفیت بیشتر كاهش می یابد. هم اكنون ۱۸۱ كارخانه تولید قیر راهسازی در كشور پروانه بهره برداری دارند. تعداد تولیدكنندگان قیر ۳۷۶ واحد تولیدی هستند اما تولیدكنندگانی كه ادعای تولید قیر راهسازی و آسفالت معابر را دارند، ۱۸۱ واحد است كه از این تعداد تنها ۲۵ واحد تولیدی صلاحیت تولید قیر باكیفیت برای صنعت راهسازی را دارند.
اگر در مبدأ كه همان واحدهای تولیدی هستند، كنترل ها را افزایش دهیم و در راه هم كنترل شود، می توانیم تا حدودی مطمئن شویم كه قیر تقلبی وارد صنعت راهسازی نشود. كه در این زمینه باید بدنه كارفرمایی و زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی همكاری كند
وی تصریح كرد: اگر در مبدأ كه همان واحدهای تولیدی هستند، كنترل ها را افزایش دهیم و در راه هم كنترل شود، می توانیم تا حدودی مطمئن شویم كه قیر تقلبی وارد صنعت راهسازی نشود. بدنه كارفرمایی شامل وزارت راه و شهرسازی، شركت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، سازمان همیاری شهرداری و دهیاری های كشور، بنیاد مسكن انقلاب اسلامی (به عنوان متولی آسفالت معابر روستاها در طرح های هادی روستایی) و شركت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران (به عنوان متولی توسعه باند فرودگاه ها) باید در این زمینه همكاری كنند.
سود هزار درصدی تولید قیر تقلبی! / عرضه به بازار امسال یك سوم شد
رئیس بخش قیر و آسفالت مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی با اشاره به اینكه اقتصاد تولید قیر تقلبی بسیار پررنگ است و سودجویان به سودهای گسترده ای از این محل دست می یابند و سوداگران انگیزه بالایی برای تولید قیر تقلبی دارند، تصریح كرد: قیمت هر تن قیر طی ماههای گذشته از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در نوسان بوده است. از طرف دیگر نفت كوره لیتری ۳۰۰ تومان است كه اگر قیر را كیلویی ۳ هزار تومان (میانگین) در نظر بگیریم، تولید قیر تقلبی برای متقلبان ۱۰ برابر یا هزار درصد است.
وی اضافه كرد: برمبنای برآوردهای ما در سال ۹۶، ۳۰۰ هزار تن قیر تقلبی وارد بازار شده است كه رقمی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان اقتصاد قیر تقلبی بوده است. بدین سبب سود ناشی از تولید قیر تقلبی بسیار بالاست و برای سوداگران توجیه دارد كه این نوع قیر را وارد بازار كنند.
به گفته این مقام مسئول، برآورد ما این است كه امسال این رقم تا یك سوم كاهش یافته و ۱۰۰ هزار تن قیر تقلبی وارد بازار شود.
قدیم با اشاره به اینكه مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی تفاهم نامه هایی با دستگاه های مصرف كننده قیر و آسفالت به امضا رسانده، اشاره كرد: این دستگاه ها مصرف كننده ۸۵ درصد قیر تولیدی كشور هستند و با كنترل هایی كه مركز تحقیقات در قیر مصرفی این دستگاه ها داشته، توانسته ایم تا حدودی از مصرف قیر بی كیفیت و تقلبی در آسفالت معابر كم نماییم. اعتقاد من این است كه هم اكنون میزان تولید قیر تقلبی از حجم قیرهای بی كیفیت سال ۹۶ كمتر است. البته عرضه قیر بی كیفیت و تقلبی بالاست؛ اما كارفرماها آگاه تر شده اند و تقاضای قیر تقلبی كاهش یافته است. اگر كارفرماها قیرهای تولیدی را كنترل نمی كردند، احتمال داشت كه میزان تولید قیر تقلبی امسال به هزار میلیارد تومان برسد.
در سال ۹۶، ۳۰۰ هزار تن قیر تقلبی وارد بازار شده است كه رقمی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان اقتصاد قیر تقلبی بوده است. برآورد ما این است كه امسال این رقم تا یك سوم كاهش یافته و ۱۰۰ هزار تن قیر تقلبی وارد بازار شود
وی با اشاره به اینكه سود كارفرما در راه اندازی معبر با كیفیت است اظهار داشت: بدین سبب كارفرما از زد و بندهای پیمانكاران با تولیدكنندگان قیر تقلبی نفعی نمی برند. ضمن اینكه پروژه های عمرانی چون بازتاب رسانه ای دارند كارفرماها مراقب هستند تا كیفیت معابر راه اندازی شده، بالا باشد.
نحوه كنترل بر قیر در واحدهای تولیدی / مجوز دو واحد تولیدی باطل شد
رئیس بخش قیر و آسفالت مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی درباره نحوه كنترل بر قیر تولیدی اظهار داشت: كارگروهی در مركز تحقیقات به وجود آمده كه در آن نمایندگان تمام دستگاه های اجرایی مصرف كننده قیر و آسفالت حضور دارند. پژوهشگاه صنعت نفت، سازمان راهداری، شركت ساخت، شركت فرودگاه ها، بنیاد مسكن، سازمان شهرداری ها، سازمان نوسازی مدارس به همراه اساتید دانشگاه و كارشناسان در این كارگروه شركت می كنند؛ مركز تحقیقات به صورت رندُم از ۳ مرحله تولید، انتقال و مصرف قیر شامل «واحدهای تولیدی»، «كامیون های حامل قیر» و «محل تخلیه قیر موجود در كامیون ها در پروژه عمرانی» نمونه برداری می كند. این آزمایش ها مستندسازی شده و به كارفرما اعلام می شود كه در چه تعداد واحد تولیدیِ طرفِ قراردادِ دستگاه دولتی (كارفرما)، چه میزان قیر تقلبی مشاهده شده است.
وی افزود: بعنوان مثال در سال ۹۷ پروانه و مجوز ۲ واحد تولیدی قیر به سبب تولید قیر تقلبی باطل شد.
به گفته این مقام مسئول در مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی، به جز سازمان نوسازی مدارس، سایر كارفرماها با مركز تحقیقات تفاهم نامه دارند و به تولید قیر تقلبی حساس شده اند.
چگونه قیر تقلبی از مواد اولیه بی كیفیت و ارزان تولید می شود؟
قدیم درباره به صرفه تر بودن ماده اولیه برای قیر تقلبی اظهار داشت: لجن های اسیدی از قبیل روغن موتور سوخته به سبب آنكه به صورت رایگان از واحدهای صنفی جمع آوری شده و سپس طی فرآیندی به قیر تبدیل می شوند، به صرفه ترین مواد برای تولید قیر تقلبی هستند. لجن های اسیدی، هم به وفور در دسترس هستند و هم ارزش چندانی ندارند اما نفت كوره با عنایت به اینكه یارانه ای بوده و به صورت سهمیه ای توزیع می شود و از طرف دیگر پروسه تبدیل آن به قیر تقلبی، پردردسرتر از روغن موتور سوخته است، برای سوداگران صرفه اقتصادی كمتری دارد. لجن های اسیدی به موادی از قبلی روغن موتور سوخته یا هر كالای مشابه دیگری كه صرفا رنگ سیاه داشته باشد، گفته می شود؛ اما خاصیت چسبندگی یا خاصیت فنی قیر را ندارد. سپس آنها را با مواد معدنی ارزان مانند آهك ادغام كرده و به قیر تقلبی تبدیل می كنند.
مركز تحقیقات به صورت رندُم از ۳ مرحله تولید، انتقال و مصرف قیر شامل «واحدهای تولیدی»، «كامیون های حامل قیر» و «محل تخلیه قیر موجود در كامیون ها در پروژه عمرانی» نمونه برداری می كند
وی اشاره كرد: ۲۵ واحد تولید قیر بطور منظم و حداقل سالی دو بار بازرسی می شوند بدین سبب به هیچ عنوان این تولیدكننده ها نمی توانند قیرساز تقلبی باشند و قیرهای بی كیفیت در واحدهای تولیدی زیرزمینی ایجاد می شود. چون تولید قیر تقلبی پروسه پیچیده ای ندارد.
جایگاه قیر تولیدی ایران در دنیا
قدیم درباب محل مصرف قیر بطور كلی اظهار داشت: ۸۵ درصد قیر تولیدی به مصرف راهسازی و معابر می رسد ۱۵ درصد نیز در صنعت مصرف می شود كه شامل ایزولاسیون كف خودرو، كارخانه های ایزوگام، صنعت پاركینگ و امثال آنها می شود.
وی درباره كیفیت قیر تولیدی ایران در مقایسه با سایر كشورهای منطقه گفت: قیر ایران جزء قیرهای متوسط به بالا در دنیا محسوب می شود؛ پیش از انقلاب قیر تولیدی در پالایشگاه آبادان، مبنای قیمت گذاری قیر در دنیا به حساب می آمد بدین سبب برخی پالایشگاه ها كه قیر را از نفت شیرین (سبك) تولید می كنند مانند پالایشگاه های اصفهان و آبادان استانداردشان بالاتر از استاندارد جهانی است. كیفیت قیر به ماده اولیه آن وابستگی دارد.
صادرات قیر ایران به ۱۹ كشور/ ارزآوری ۱ میلیارد دلاری
قدیم با اشاره به اینكه قیر ایران به ۱۹ كشور صادر می شود، اضافه كرد: یك میلیارد دلار ارزآوری قیر ایران است. متأسفانه هم اكنون صادرات قیر ایران به اروپا كاهش یافته كه نشان میدهد كیفیت قیر تولیدی ایران نزولی بوده است. بیشتر مشتریان ما كشورهای منطقه هستند و سهمی در قیر مصرفی اروپا نداریم چون استانداردهای اتحادیه اروپا بسیار سختگیرانه است. این نشان میدهد كه متاسفانه به صادرات قیر توجهی نكرده ایم.
كاهش مصرف داخلی قیر بدلیل توقف پروژه های عمرانی
وی تاكید كرد: در كشور ۵.۵ میلیون تن ظرفیت تولید قیر داریم. در بهترین شرایطی كه بودجه های عمرانی وصول می شود، حدود ۳ میلیون تن قیر در داخل مصرف می شود كه ۲.۲ میلیون تن آنرا وزارت راه و شهرسازی با همه زیرمجموعه های خود شامل شركت ساخت، سازمان راهداری، شركت فرودگاه ها، بنیاد مسكن و... مصرف می كند و ۸۰۰ هزار تن را سایر دستگاه ها شامل سازمان نوسازی مدارس، شهرداری ها و... به مصرف می رسانند.
قدیم بیان داشت: ۱۵ درصد این میزان نیز به مصرف صنایع می رسد و درنتیجه ۱۵ تا ۱.۷ میلیون تن نیز صادر می شود البته این در زمانی است كه وضعیت بودجه و اعتبارات عمرانی خوب است؛ اما هم اكنون متأسفانه این وضعیت وجود ندارد الان مصرف داخلی ما به شدت كاهش یافته و پروژه های عمرانی كمرنگ تر شده است بدین سبب تولیدكننده ها بیشتر به صادرات روی آورده اند كه با عنایت به اینكه قیمت قیر ایران به دلیلهای نوسانات قیمتی در داخل افزایش داشته، مشتری های خارجی قیر ایران نیز كم شده است. بازار قیر نیاز به ثبات قیمتی دارد. در صورتیكه قیمت جهانی نفت كاهشی بوده و درنتیجه قیمت مشتقات نفت نیز باید كاهشی باشد، اما قیمت قیر در ایران افزایشی بود كه در نتیجه، مشتری خارجی به سراغ رقبای ما می رود.
منبع: بازسازی خانه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب