تغییرات اقلیمی چه اثراتی بر آفات گیاهی دارد؟
بازسازی خانه: معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور اثرات تغییرات اقلیم بر آفات گیاهی را تشریح نمود و درباب مقابله با تنش خشکسالی راهکارهایی ارائه داد.
مسعود لطیفیان در گفت و گو با ایسنا، با اعلان اینکه تغییر در اقلیم ایران همچون افزایش دما، کاهش بارش، افزایش رفتارهای حدی جوی و اقلیمی، سبب خشکسالی های فراگیر، گرد و غبار، سیل های مهیب، افزایش نیاز آبی محصولات کشاورزی وکاهش منابع آب در کشور شده است، اظهار نمود: چنین شرایطی نتایج ناگوار اقتصادی اجتماعی را به همراه داشته و منجر به کاهش شدید رشد اقتصادی کشور می شود که نیازمند اتخاذ روش های سازگاری با آنست.
سیل و خشکسالی؛ موثر بر افزایش جمعیت عوامل خسارت زای کشاورزی
وی افزود: تغییرات اقلیمی و حوادث زیست محیطی که بصورت ناگهانی در وضعیت زمانی و مکانی بوجود می آیند، بطور قابل توجهی موجب تغییرات در وضعیت زیستگاه ها و توزیع منابع مورد نیاز آفات و امراض گیاهی می شوند. تغییرات شدید ناشی نظیر سیل و خشکسالی همچون با اهمیت ترین عوامل مؤثر بر افزایش جمعیت عوامل خسارت زای مستعد و مهاجم برای سیستم های کشاورزی است. جمعیت علف های هرز، آفات و بیماریهای گیاهی بطور مستقیم و غیرمستقیم پس از حوادث طبیعی نظیر سیل و خشکی تحت تأثیر قرار می گیرد.
لطیفیان اظهار نمود: برخی گونه ها راهبردی زندگی خودرا به شکلی تغییر می دهند که به سازگاری بیشتر آنها در مقابل حوادث زیست محیطی منجر می شود. پاسخ اینگونه از عوامل در مقابل تغییرات محیطی به صورتی است که ارتباط خود با دیگر گونه های فعال در زیستگاه را برای بهره برداری مناسب از انرژی و مواد غذایی تغییر می دهند.
اثرات کارهای صنعتی و انسانی بر تغییرات جمعیتی عوامل خسارت زا
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور افزود: علاوه بر حوادث محیطی، اختلالات زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعتی و انسانی که اغلب تغییرات جدی در اکوسیستم ایجاد می کنند، بر تغییرات جمعیت عوامل خسارت زای گیاهی مؤثر است. بطور خاص، طغیان برخی آفات گیاهخوار و ناقل بیماریهای گیاهی اغلب تحت تأثیر شیوه های مدیریت زراعی خصوصاً برداشت، جایگزینی گونه های گیاهی و غیره است که شرایط مطلوب برای آنها را ایجاد می کنند. این شرایط موجب انقراض گونه های حساس نظیر دشمنان طبیعی و گرده افشان ها شده و محیط زیست را برای فعالیت آفات فراهم می آورد.
به گفته وی اثرات آلاینده های انسانی و صنعتی در جمعیت علف های هرز، آفات و بیماریهای گیاهی به توانایی آنها برای تحمل مواد سمی بستگی دارد. از طرفی اثرات حوادث آب و هوایی به جمعیت عوامل خسارت زا به نوع، شدت، فرکانس و وسعت حادثه بستگی دارد. بررسی یک سلسله حوادث در محیط زیست شبیه یک پازل تکه تکه است که اثرات آنها در تغییرات جمعیت عوامل خسارتزای گیاهی بسته به سابقه حوادث متفاوت می باشد.
لطیفیان اشاره کرد: جاری شدن سیل و خشکسالی وسیع طی سالهای اخیر و روند کلی خشک شدن آب های سطحی کشور می تواند حوادث ناگواری در شدت خسارت زایی علف های هرز، آفات و بیماریهای گیاهی ایجاد کنند. این حوادث توالی خاصی از تغییرات زیست محیطی را به وجود آورده اند که بر گونه های عوامل خسارت زای گیاهی در کشور تأثیر فراوان خواهد گذاشت.
تنش خشکی، آفات نخل خرما را بیشتر می کند
این مقام مسئول در سازمان حفظ نباتات در ادامه اظهار داشت: طوفان های شدید و گرد و غبار همراه با تنش های کم آبی به ویژه در مناطق گرمسیری کشور (نظیر استان های سیستان و بلوچستان و خوزستان) موجب بیرون راندن جمعیت عوامل کنترل طبیعی از منطقه و لطمه به جمعیت آنها می شوند. این شرایط تعیین کننده طرز پراکندگی و میزان رشد و نمو آفات محصولات اساسی نظیر نخل خرما است. تنش خشکی موجب شدت خسارت برخی افات نظیر کنه تارتن و آفات چوبخوار خرما می شود.
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور بیان کرد: از جانب دیگر جاری شدن سیل موجب رانش خاک و رسوب مجدد آن و سبب دفن موجودات در رابطه با چرخه زندگی آفات گیاهی می شود. آتش سوزی و تحمیل درجه حرارت های فوق العاده بالا در مناطق جنگلی نظیر منطقه زاگرس جمعیت آفات گیاهی را تحت تأثیر قرار می دهند. نکته مهم این است که طغیان جمعیت آفات اغلب بعد از انواع حوادث زیست محیطی اتفاق می افتد. برای اینکه موجودات زنده و غیر زنده محیط زیست در اثر حادثه تحت تأثیر قرار می گیرند به شکلی که شرایط را برای تعدادی از آفات گیاهی در مناطق وسیعی مستعد می سازند. بااینکه چنین طغیان هایی اغلب در نتیجه فراهم شدن شرایط تغذیه ای مساعدتر برای گونه های آفات گیاهخوار باقی مانده ممکن می شود. اما اثرات متقابل مدلول داری نیز بین طغیان آفات و عوامل فیزیکی محیط در نتیجه تغییرات زیست محیطی وجود دارد.
بارش بیش از اندازه باران اثرات منفی بر جمعیت آفات دارد
وی با اشاره به این که بااینکه بارش باران موجب افزایش آب در دسترس می شود و یا در هنگام آتش سوزی درجه حرارت را تعدیل می کنند. اما بارش بیش از اندازه و بروز سیل دارای اثرات منفی بر جمعیت آفات دارد، اضافه کرد: طغیان ملخ در بعضی مناطق جهان به حوادثی نظیر سیل و خشکسالی ارتباط داده شده است. سابقه ۱۰۰۰ ساله طغیان ملخ در چین نشان میدهد که تخریب زیستگاه ملخ در دشت های سیلابی منطقه و نبود پوشش گیاهی کافی و مناطق تخم گذاری در طول سالهای خشکسالی و سالهای بعد از بروز سیل های شدید، علل طغیان ملخ ها بوده است. این اطلاعات در بهبود پیش بینی طغیان آفات در وضعیت بروز حوادث زیست محیطی بمنظور مدیریت منابع و خدمات اکولوژی ضروری می باشد. اما واضح است که این اطلاعات کافی نبوده و تحقیقات بیشتری دراین زمینه در ارتباط با آفات گیاهی کشورمان مورد نیاز است.
لطیفیان با اعلان اینکه سازگاری با تغییرات اقلیمی بعنوان یک اصل اساسی برای اجرای استراتژی های مدیریت ریسک و کاهش خطر بالقوه اثرات تغییرات آب و هوایی در مدیریت حفظ نباتات کشور است، اظهار داشت: توسعه ظرفیت سازگاری سیستم های مدیریت کنترل آفات با شرایط تغییرات اقلیمی به عوامل مختلف بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی بستگی دارد. توانایی انطباق سیستم های تولید محصولات راهبردی و مهم از نظر امنیت غذایی کشور با روش های کنترل آفات در وضعیت تغییرات اقلیمی نیازمند سرمایه گذاری مالی ویژه است.
اهمیت افزایش توانایی انطباق سریع با تغییرات آب و هوایی
وی در ادامه اضافه کرد: با تغییر اقلیم همزمان در تجارت جهانی تغییر بوجود می آید و در خیلی از موارد نمی توان برای حفظ امنیت غذایی به واردات متکی بود. بدین سبب افزایش توانایی انطباق سریع با تغییرات آب و هوایی برای حفظ امنیت غذایی با تاکید بر تولید داخلی از اهمیت بیشتری برخوردارست. همچون این استراتژی های انطابقی می توان به مواردی نظیر اصلاح روشهای کنترل آفات (IPM)، نظارت بر اقلیم و جمعیت آفات و استفاده از ابزارهای پیش بینی و مدل سازی برای واکنش سریع و بموقع در مقابل خسارت آفات اشاره نمود.
ارائه راهکار
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور در آخر به ارائه راه کار برای مقابله با تنش خشکسالی اشاره نمود و اظهار داشت: پهنه بندی خطر ریسک و لطمه پذیری عوامل خسارت زای گیاهی بر طبق اقلیم های مختلف کشاورزی و فنولوژی محصول، تهیه مدلهای پیش آگاهی عوامل خسارت زای گیاهی، توسعه و بهره برداری موثر از سامانه های یکپارچه پایش، پیش آگاهی مبتنی بر دانش و فناوری روزآمد، حمایت در مدیریت علف های هرز در محصولات راهبردی زراعی، حمایت در مدیریت عوامل خسارت زای گیاهی محصولات سبزی و جالیز گلخانه ای با اولویت روش های بیولوژیک، مدیریت تلفیقی آفات چوبخوار خرما، اجرای عملیات کنترل بیولوژیک در محیط های گلخانه ای که کمتر از مشکل خشکی لطمه پذیر هستند، مدیریت کنترل سن غلات و آفات همگانی(مگس زیتون و مگس میوه مدیترانه ایی)، مدیریت کنترل ملخ های بومی و صحرایی و مدیریت کنترل جوندگان مضر کشاورزی همچون با اهمیت ترین اقداماتی است که می توان برای مقابله با خشکسالی در پیش گرفت.
منبع: بازسازی خانه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب