اطهره نژادی:
در صورت وقوع زلزله در تهران فاجعه ملی رقم خواهد خورد
به گزارش بازسازی خانه، مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی اظهار داشت: مناطقی در تهران وجود دارد که به سبب تراکم جمعیت، فقر و بافت های سست عمرانی، در صورت وقوع زلزله با فاجعه ای ملی روبه رو خواهیم شد.
به گزارش بازسازی خانه به نقل از مهر، اطهره نژادی، مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی امروز (دوشنبه، ۲۱ مهر) در نشست تخصصی روز جهانی کاهش خطر سوانح و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی، با اشاره به اینکه روز جهانی کاهش خطر تنها یک شعار یا مناسبت نیست که گردهم آییم و گفت و گویی داشته باشیم و سپس تا سال آینده راه خودرا ادامه دهیم، اظهار داشت: امیدوارم هم افزایی ظرفیت ها و تعهد به پیگیری، ما را به اندیشه هایی قابل پیاده سازی در این سرزمین برساند.
وی اضافه کرد: تن رنجور سرزمین ما از ایده ها و نظرات عاریتی و از تصمیم گیری های بدون توجه به مقیاس زمان و مکان و بدون هارمونی مسئولان متصدیان امر به میزان کافی زخم خورده است. تاب آوری زمین، جامعه و طبیعت حدی دارد که باید مراقب آن بود.
مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی بیان نمود: در طبیعت این حدود به آستانه های اکولوژیک معروف اند، در شهرها به پایداری و در جامعه به جامعه سازگار تعبیر می شوند و تا حدود زیادی می توانند همپوشانی داشته باشند. لازم است ترمینولوژی هر یک از این مفاهیم به شکل تخصصی بررسی شود.
وی اظهار داشت: در این فرصت کوتاه تلاش می کنم از واژه های تخصصی در چارچوب ترمینولوژی هنر استفاده کنم. آن چه در بحث آمایش سرزمین مطرح می شود و از آن با عنوان برنامه ریزی فضایی یاد می نماییم، شاید در چارچوب هنر بهتر درک شود؛ چون که با چنین نگاهی شاید مفاهیم کلیدی در ذهنمان ماندگارتر شوند.
نژادی اضافه کرد: وقتی از بداهه نوازی سخن می گوئیم، یعنی از هماهنگی فاصله گرفته ایم. از طرف دیگر، زمان فقط یک خط نیست، بلکه مجموعه ای از توده لحظات است که هر کدام مختصات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خاص خودرا دارند. مکان هم بستر نیست، بلکه صحنه تغییرات دائم است. این همان جایی است که در برنامه ریزی ها گرفتار خطا می شویم؛ چون که خیلی از مدیران می گویند بسترسازی کرده ایم، در حالیکه بستر در تغییر مداوم است و با نگاه استاتیکی قابل برنامه ریزی نیست.
مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی اضافه کرد: اگر از نظر فلسفه به موضوع هنر نگاه نماییم، درمی یابیم که امروز در شرایطی زندگی می نماییم که الگوهای کلان اقتصادی، اقلیمی، فرهنگی و حتی اخلاقی در هم تنیده و متناقض شده اند. در چنین جهانی، انسان ها و شهرها هر یک ملودی خودرا می نوازند، بی آنکه ضرورتاً به هارمونی کلی متعهد باشند.
این مسئول خاطرنشان کرد: اگر بخواهم این گفتمان را در سطح شهری تبیین کنم، باید بگویم شهر امروز استعاره ای از زیست شهری بدون برنامه ریزی هماهنگ است، تهران امروز بداهه نوازی بدون هارمونی است؛ هر بخش، هر سازمان و هر شهروند در راه خود عمل می کند، بی آنکه کل شهر قطعه ای هماهنگ بنوازد. سازه ها رشد می کنند، خیابان ها تغییر می کنند، جمعیت مهاجرت می کند و این تغییرات رصد نمی گردد.
وی تاکید کرد: در چنین شرایطی تاب آوری از بین می رود؛ چون که تاب آوری نیازمند هماهنگی و ضرب آهنگ مشترک است. در غیر این صورت، موسیقی حاصل، ناهماهنگ و ناپایدار خواهد بود. تاب آوری یعنی هماهنگ شدن در بی نظمی، بازسازی در فروپاشی و یافتن هارمونی در بین ناهماهنگی ها.
نژادی اضافه کرد: در آمایش سرزمین، تعریفی که داریم این است که آمایش یعنی یافتن نظم در بی نظمی. اگر در گذشته، هارمونی شهر در چارچوب نظم هندسی، تناسب معماری یا هماهنگی اجتماعی مطرح می شد، امروز باید آنرا در توانایی سیستم های شهری برای ادامه حیات در بحران ها جست وجو کرد.
وی اظهار داشت: تهران، بم، گرگان، یزد و اهواز همگی در معرض تهدیدند؛ تهدیدهایی که دیگر تصادفی نیستند، بلکه پیامد بی نظمی در مدیریت سرزمین اند. این تهدیدها نتیجه توسعه بی قاعده، ساخت وسازهای ناایمن و بی توجهی به اقلیم و طبیعت بعنوان بستر حیات هستند.
این مسئول بیان نمود: هر یک دلاری که برای کاهش خطر سوانح هزینه شود، بین ۴ تا ۷ دلار صرفه جویی در هزینه های پاسخ و بازسازی بوجود می آورد. این یعنی یافتن هارمونی در دل آشوبی که با آن روبه رو هستیم، اما در ایران بازهم روند کاری ما به شکلی است که هزینه ها بعد از وقوع حادثه صورت می گیرد.
نژادی اضافه کرد: سالانه تنوع گسترده ای از سوانح طبیعی کشور را در می نوردد و خسارت های فراوانی به شهرها وارد میکند و زیرساخت های حیاتی را تحت تأثیر قرار داده یا تخریب می کند. این مساله نشان میدهد که بحران دیگر استثنا نیست، بلکه قاعده این سرزمین است.
مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی خاطرنشان کرد: در مناطق شهری متراکم و فرسوده، مناطقی در تهران وجود دارد که به علت تراکم جمعیت، فقر و بافت های سست عمرانی، در صورت وقوع زلزله با فاجعه ای ملی روبه رو خواهیم شد. این فاجعه را نباید تنها از نظر ویرانی زیرساخت ها و سازه ها دید، بلکه باید از نظر اجتماعی و پیوندهای گسترده ای که ساکنان تهران با سایر نقاط کشور دارند، به آن نگریست.
وی اظهار داشت: در عین حال، همین مناطق در دل خود سرمایه ای عظیم دارند و آن سرمایه، مردم هستند. اگر در طرح های تاب آوری مشارکت داده شوند، از ایجاد فضاهای سبز کوچک گرفته تا آموزش مدیریت بحران و بازسازی مشارکتی، می توانند از ناهماهنگی، هماهنگی بسازند.
نژادی تاکید کرد: شاید هارمونی گمشده جهان امروز، بازسازی رابطه انسان و شهر باشد. سرمایه گذاری در تاب آوری فقط به مفهوم هزینه کرد در ساخت وساز و زیرساخت نیست، بلکه به مفهوم بازسازی پیوند میان انسان و سرزمین است.
وی اضافه کرد: برای رعایت زمان از ارایه آمار تفصیلی شهرهای درگیر بحران در جهان صرف نظر می کنم، اما باید گفت حکمرانی مؤثر به مفهوم درگیر کردن تمامی بازیگران و گروه داران است. از واژه «ذی نفعان» استفاده نمی کنم، چون که ممکنست برخی ذی سود نباشند، اما به علت تأثیر تصمیمات نادرست، زندگی آنها و پیرامونشان گرفتار مشکل شود.
نژادی اضافه کرد: برنامه عمران ملل متحد اصطلاحی دارد با عنوان «توسعه مبتنی بر آگاهی از خطر»؛ بدین معنا که باید اطلاع رسانی مؤثر انجام دهیم و داده هایی را در چارچوب داده های ثبتی و اطلاعات معتبر در اختیار مردم قرار دهیم.
مدیر گروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی در انتها اظهار داشت: استفاده از ظرفیتهای دیجیتال، نوآوری، خلاقیت و بهبود سیستم های مدیریت بحران می تواند مسیر آگاهی بخشی و پیشگیری را تقویت کرده و تاب آوری واقعی را در جامعه نهادینه کند. به طور خلاصه لازم است ترمینولوژی هر یک از این مفاهیم به صورت تخصصی بررسی شود. این همان جایی است که در برنامه ریزی ها گرفتار خطا می شویم؛ چون که بسیاری از مدیران می گویند بسترسازی کرده ایم، در صورتی که بستر در تغییر مداوم است و با نگاه استاتیکی قابل برنامه ریزی نیست. وی افزود: برای رعایت زمان از ارائه آمار تفصیلی شهرهای درگیر بحران در جهان صرف نظر می کنم، اما باید گفت حکمرانی مؤثر به مفهوم درگیر کردن تمامی بازیگران و گروه داران است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب